World Triathlon to organizacja, która funkcjonuje już od 35 lat. Dzięki niej triathlon stał się częścią igrzysk olimpijskich. Jaka jest jej historia? Jakie cele wyznaczyła na przyszłość?
ZOBACZ TEŻ: Koszula flanelowa i papierosy jako wpisowe. Barkley Marathons – najtrudniejszy ultramaraton na świecie
Cel: igrzyska olimpijskie
Za pierwszy oficjalny triathlon uznaje się wyścig zorganizowany w 1974 roku w San Diego w Kalifornii. Inicjatorami wydarzenia byli członkowie San Diego Track Club na czele z pionierami tego sportu – Doną Shanahan i Jackiem Johnstone. Nowe wyzwanie łączące w sobie pływanie, rower i bieganie zafascynowało sportowców na całym świecie.
Lata 80. stały się okresem dynamicznego rozwoju dyscypliny. Triathlon, ze względu szybko rosnącą popularność, przyciągnął uwagę Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. MKOI w 1988 roku zainicjowało dyskusję na temat włączenia dyscypliny do programu igrzysk olimpijskich.
Problemem był jednak brak międzynarodowego organu zarządzającego całą dyscypliną. Ówczesny prezydent MKOl Juan Antonio Samaranch zorganizował więc spotkanie w Sztokholmie z zamiarem jak najszybszego uczynienia triathlonu sportem olimpijskim.
Międzynarodowa Unia Triathlonu
Na spotkaniu Kanadyjczyk Les McDonald został wybrany na przewodniczącego komitetu roboczego ds. triathlonu. Jego sekretarzem został Szwed Sture Jonasson. Po roku pracy i kilku nieudanych próbach zawiązania organizacji przełom nastąpił 1 kwietnia 1989 roku w Awinionie we Francji.
Na międzynarodowym spotkaniu, w którym udział wzięło 30 federacji narodowych, zawiązano Międzynarodową Unię Triathlonu. Głównym celem Unii było uzyskanie akceptacji Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego i włącznie triathlonu do programu olimpijskiego.
Pierwszym krokiem w tym procesie było zorganizowanie oficjalnych mistrzostw świata. Cztery miesiące później w Awinionie Mark Allen ze Stanów Zjednoczonych oraz Erin Baker z Nowej Zelandii zostali pierwszymi mistrzami świata w triathlonie. Zgodnie z ustaleniami kongresu z Awinion, zawodnicy mieli do pokonania 1,5 km pływania, 40 km jazdy na rowerze i 10 km biegu. Dystans używany podczas mistrzostw świata w triathlonie został następnie przyjęty na igrzyskach olimpijskich, stąd jego potoczna nazwa „olimpijka”.
Triathlon na igrzyskach
W 1991 roku MKOI podczas swojej 97. sesji w Birmingham w Anglii uznał ITU za jedyny organ zarządzający sportem triathlonowym. Tego samego roku po raz pierwszy w historii rozegrano serię wyścigów pucharu świata, która liczyła jedynaście startów obejmujących osiem krajów.
W 1993 roku Igrzyska Panamerykańskie zatwierdziły triathlon jako jedną z dyscyplin na Igrzyskach Panamerykańskich rozgrywanych w 1995 roku w Mar del Plata w Argentynie.
23 lipca 1994 roku triathlon zadebiutował po raz pierwszy na Igrzyskach dobrej woli (Goodwill Games) w Sankt Peteresburgu w Rosji. Były to międzynarodowe zawody stworzone w reakcji na przedłużający się kryzys w komitecie olimpijskim, związany z bojkotem igrzysk olimpijskich w Moskwie i Los Angeles.
Kilka miesięcy później, we wrześniu 1994 roku Międzynarodowa Unia Triathlonu osiągnęła założony cel. Triathlon oficjalnie został włączony jako sport medalowy do programu olimpijskiego na igrzyskach olimpijskich 2000 w Sydney w Australii.
„Najlepszy wybór dla przyszłości triathlonu”
Główna siedziba Międzynarodowej Unii Triathlonu w początkowych latach jej funkcjonowania znajdowała się w Vancouver w Kanadzie. W 2014 organizacja zdecydowała się jednak na przeniesienie siedziby do Lozanny, nazywanej „olimpijską stolicą”.
Jeszcze podczas I wojny światowej w 1915 roku Pierre de Coubertin, założyciel MKOI, przeniósł siedzibę organizacji z Paryża właśnie do Lozanny. Rozpoczął tym samym nowy rozdział w historii miasta i sportów olimpijskich.
Oficjalnie Lozanna status stolicy olimpijskiej zyskała jednak dopiero w 1994 roku na stulecie nowożytnych igrzysk. Obecnie mieści się tam kilkadziesiąt federacji sportowych, instytuty badawcze, akademie sportu, Muzeum Olimpijskie, a ulice miasta przepełnione są olimpijską symboliką.
ITU uznała wówczas, że przeniesienie siedziby będzie „najlepszym wyborem dla przyszłości triathlonu”.
Mistrzowska seria
Jedną z kluczowych postaci w rozwoju Międzynarodowej Unii Triathlonu była Marisol Casado. Hiszpanka w 2008 roku została wybrana na prezydentkę organizacji. Obecnie swoje stanowisko piastuje od 16 lat. Casado w 2010 została również członkini MKOl.
Pod jej przewodnictwem w 2009 roku Międzynarodowa Unia Triathlonu zreorganizowała swoje zawody najwyższego szczebla. Zmieniła mistrzostwa świata w World Triathlon Series. Wyścigi mistrzowskiej serii, pod tą samą nazwą, odbywają się niezmiennie od 15 lat, co roku wyłaniając mistrza i mistrzynię świata.
Ważnym rokiem w historii organizacji był rok 2012. Do sprawującej funkcję prezydent Casado, dołączyły Kanadyjka Loreen Barnett, która została sekretarzem generalnym oraz Sarah Springman, mianowana na wiceprezydentkę. Dzięki takim wyborom ITU w 2012 roku była jedyną światową federacją sportu olimpijskiego z zarządem złożonym wyłącznie z kobiet.
Nowa marka – World Triathlon
Nowym rozdziałem w historii Międzynarodowej Unii Triathlonu był rok 2020. 1 października ITU zmieniło swoją nazwę na World Triathlon. Jak wówczas tłumaczono, nowa tożsamość „została opracowana w celu wzmocnienia miejsca World Triathlon w centrum globalnej społeczności triathlonowej”. Marka WT miała zapewnić „impuls do realizacji misji dalszego rozwoju tego sportu na całym świecie”.
– Przesłanie stojące za nową nazwą nie może być jaśniejsze: World Triathlon reprezentuje całą społeczność multisportową, od początkujących triathlonistów po mistrzów olimpijskich. Reprezentuje wszystko, za czym się opowiadamy: innowacje, ambicje, współpracę i równość, i nadal będzie wiodącym głosem kształtującym i dzielącym się niesamowicie świetlaną przyszłością naszego sportu – tłumaczyła prezydentka World Triathlon i członkini MKOl Marisol Casado.
W tym samym roku swoje nazwy zyskało pięć konfederacji kontynentalnych: Africa Triathlon, Americas Triathlon, Asia Triathlon, Europe Triathlon oraz Oceania Triathlon.
Kształtowanie świata dzięki sile triathlonu
W 2024 roku World Triathlon obchodziło 35. rocznicę powstania. W przygotowanym na tę okazje podsumowaniu organizacja zaznaczyła, że: „kluczowymi filarami misji World Triathlon są: równowaga płci, rozwój, zrównoważony rozwój, rozwój sportu i dobre zarządzanie”.
Za największy sukces uznała natomiast „niezachwianie zaangażowanie w rozwój triathlonu”, które przełożyło się na stworzenie „tętniącej życiem globalnej społeczności sportowców, trenerów i fanów”.
Natomiast, patrząc w przyszłość: „World Triathlon pozostaje oddany rozwojowi sportu i kształtowaniu jaśniejszego, bardziej sprawiedliwego świata dzięki sile triathlonu”.
