Wiekszość „triathletów” przyjęła już do wiadomości, że bike fitting jest niezbędnym elementem przygotowań, aby komfortowo i bezpiecznie przemierzać setki kilometrów na zawodach i treningach.
Mało kto jednak przywiązuje wagę do poprawnego doboru butów biegowych do rodzaju swojej stopy oraz mechaniki swojego biegu. Można jeszcze spotkać osoby, które dobór butów wykonują na bazie pomiarów statycznych, jak odcisk stopy. Jednak na palcach jednej dłoni można wyliczyć sportowców, którzy podchodzą do wyboru butów poddając się głębszej analizie, podobnej do bikefittingu. Zacznijmy więc powaznie myśleć o „shoes fittingu”.
Miałem wielką przyjemność uczestniczyć w warsztatach zorganizowanych przez klub triathlonowy Water Knights z Zabierzowa, a prowadzonych przez doświadczonego badacza biegu, człowieka wielkiej wiedzy i jednego z naszych trenerów triathlonowych, Michała Kruka. Poniżej znajdziecie opis, a własciwie instrukcję, jak poważnie przystapić do zadbania o swoje stopy poprzez analizę mechaniczną biegu oraz stosownie dobrać odpowiednie buty biegowe.
Zajęcia rozpoczęły się od wykładu, na którym przypomnieliśmy sobie, jak wygląda konstrukcja stopy, stawu skokowego i łuków stopy, oraz jak doskonałym mechanizmem jest ta właśnie część ciała.
Dla przypomnienia szczegóły dotyczące konstrukcji stopy znajdzecie TUTAJ i TUTAJ. Dzięki uprzejmości firmy VeloArt mieliśmy okazję przełożyć całą wiedzę na rzeczywistość, oglądając modele stopy oraz kolana, jak również przyjrzeć się różnym typom wysklepienia stopy.
Model stopy
Model kolana
Modele wysklepienia
Do fazy zasadniczej potrzebny był zestaw pomocy:
– linijka
– kredka do oczu czarna
– tablica do zebrania statycznych odcisków stopy (pierwsza od lewej na rysunku poniżej)
– przyrząd do pomiaru naturalnego skręcenia stopy w spoczynku (na prawo na rysunku poniżej)
– goniometr (w środku na rysunku poniżej)
Po fazie analizy przystąpilismy do oznaczeń kluczowych miejsc stawu kolanowego
Nastepnie przyszedł czas oznaczenia przebiegu ścięgna achillesa,
Oraz na sporządzenie statycznych odcisków stopy celem uzyskania pierwszej wskazówki o wysklepieniu stopy i pronacji/supinacji.
Ostatnim elementem było pomierzenie naturalnego skręcenia stopy w spoczynku, w swobodnym klęku na kolanie nogi pomiarowej.
Mając podstawowe dane dla naszych stóp przystąpiliśmy do pomiarów dynamicznych, które przeprowadzone były na bieżni. Każda osoba, uprzednio oznaczona, została nagrana kamerą cyfrową od tyłu biegnąc na bieżni. Pierwsze nagranie bez butów, aby dokładnie ocenić pracę stopy podczas biegu naturalnego, drugie nagranie w butach, aby porównać pracę stopy bosej z pracą stopy w bucie, a tym samym sprawdzić, czy posiadane przez nas buty dokonują stosownej korekty, oraz – na podstawie filmu oraz analizy slow motion – zasugerować odpowiedni dobór obuwia. Kilka zdjęć z poszczególnych faz można zobaczyć poniżej.
Jak widać ostatnim elementem próby dynamicznej była analiza zeskoku. Na podstawie oznaczeń punktów na kolanach otrzymywaliśmy analizę poklatkową zachowania kolan podczas lądowania na dwie nogi. Komentarz Michała oraz towarzyszącego nam fizjoterapeuty Mateusza dostarczył informacji o słabościach naszych mięśni oraz wskazówek do treningu w przyszłości.
Ostatnim elementem spotkania była poklatkowa analiza „slow motion” wykonywana dla każdego członka klubu wszystkich trzech faz dynamicznych: biegu boso, biegu w butach oraz zeskoku.
Analiza poparta była komentarzem dotyczącym pronacji lub supinacji oraz fachowym wskazaniem słabych punktów techniki biegu. Na tej podstawie Michał szczegółowo proponował każdemu z nas, w jaki sposób odpowiednio dobrać buty oraz na jakie szczegóły w konstrukcji buta zwracać uwagę (jak zbudowany jest but można dowiedzieć się TUTAJ). Fizjoterapeuta Mateusz dodatkowo, na podstawie analizy ruchu proponował ćwiczenia korekcyjne, wzmacniające odpowiednie grupy mięśniowe, które powinny pomóc każdemu z osobna w poprawie techniki biegu.
Podsumowując 4 godzinne spotkanie muszę stwierdzić, że była to jedna z najlepszych analiz mechanicznych biegu, o jakiej słyszałem i w jakiej udało mi się wziąć udział. Pomimo – nieskromnie twierdząc – bardzo dużej wiedzy, dowiedzialem się wiele nowych rzeczy, które pozwolą mi lepiej zrozumieć zasady biegu, jego technikę oraz dobór obuwia. Wszystkie te nauki postaram się regularnie przekazywać w kolejnych odcinkach poradnika, za przyzwoleniem członków klubu Water Knights z Zabierzowa.
Po przeczytanie artykułu zgadzam się, że ta sesja rzeczywiście mogła wnieść dużo do wiedzy uczestnika. Ale to nie oznacza, że w taki sam sposób zostaniemy obsłużeni w sklepach biegowych. I nie jest to normą, że sprzedawca w sklepie wyjaśni nam anatomię stopy, mechanikę biegu, przyczyny naszych zaburzeń, dobierze terapię, opowie o ruchach całego ciała podczas biegu itd. Zauważmy, że sesję prowadził trener triathlonu i fizjoterapeuta. Czy w sklepie kogoś takiego znajdziecie? Nie ma co oczekiwać od sprzedawcy takiego wykształcenia (a swoją drogą wiecie ile taki sprzedawca zarabia?). I druga sprawa: czy sprzedawca, który zostanie nauczony jak dobierać buty przeprowadzając analizę video przez przedstawiciele danej marki obuwia do biegania będzie dobrym specjalistą, który poświęci biegaczowi godzinę lub dwie?
A propos zmieniania patrzenia na bieg – miałem okazję uczestniczyć w warsztatach POSE prowadzonych przez dr. Nicholasa Romanova (w trakcie rekonwalescencji po zmęczeniowym złamaniu kości strzałkowej).
Bez popadania w nadmierną egzaltację – uważam to za najważniejsze wydarzenie w moim biegowym życiu. Dodam jeszcze, że to właśnie po analizie w sklepie biegowym dobrali mi obuwie, dzięki któremu do tego złamania dobiegłem szybciej.
Darek, zdziwisz się, ale znam sklep, w którym siedziałem 2.5h, o wadach swoich nóg dowiedziałem się bardzo dużo, i tak samo o przyczynach kontuzji jaką miałem nie tylko w kontekście stóp ale całości organizmu. Więc da się, tylko trzeba trafić tam gdzie chcą i mają wiedzę:)
Dobry pomysl:) Pomoze Wszystkim w wyborze sklepu – ze sprzetem biegowym czy rowerowym.
Z tych komentarzy wyłania się samoistny wręcz pomysł.
Można byłoby się pokusić o przyznawanie sklepom statusu „polecany przez AT”. Właśnie takim, gdzie jesteśmy obsłużeni od A do Z a sprzedawcy mają stosowną wiedzę i traktują kupującego jak siebie samego.
Znam sklep we Wroclawiu, w ktorym poswiecaja godzine dla klienta:) Prowadza ten sklep mlodzi ludzie – byli zawodnicy a obecnie biegajacy amatorsko. Za pierwszym razem spedzilem tam 2 godziny dobierajac odpowiednie buty. Cena konsultacji wliczona w cene butow:) Polecam: Run4fun.
Sesja zmieniła bardzo dużo, choć może zabrzmi to dziwnie. Do tej pory uczestniczyłem w 4 darmowych analizach, zawsze dostając ten sam wynik, więc byłem pewien, że tak jest w istocie. Dwa razy przed maratonem, , raz w sklepie, raz na targach butów. Teraz okazało się, że wcale nie jest tak, jak byłem przekonany, że jest.
Z wielkim szacunkiem dla sklepów, które taką analizę przeprowadzają – można to porównać do jazdy 10 letnim fiatem a nowym mercedesem. Nikt w sklepie nie poświęci godziny na każdego klienta, nie wytłumaczy dokładnie na modelach zasad działania stopy w trakcie biegu, nie wskaże przyczyn, nie zaleci ćwiczeń i terapii. Buty owszem, dobierze, pewnie nawet nieźle, ale już nie wspomni nic o pozycji kolan, bioder, nie zwróci uwagi na ułożenie tułowia, technikę biegu, skręcenia stopy w fazie lotu, pozycję barków, ruchy ramion, czy w końcu nawet pozycję głowy. Powiem więcej – ta sesja to nie była sesja tylko dla początkujących. Moim zdaniem im więcej uczestnik wiedział tym więcej korzyści z niej wyciągnął. Z 4 par butów okazuje się, że tylko jedne spełniają wymagania, pozostałe trzy są neutralne, czyli nie szkodzą, ale nie pomagają. Co ważne – wiem co robić, aby sytuację polepszyć ćwiczeniami – po to była obecność zaproszonego fizjoterapeuty.
I aby nie być posądzanym o reklamę – to nie było badanie płatne. Było robione przez członka klubu dla członków klubu.
Jednak gdybym miał za takie warsztaty zapłacić 250-500zł – zapłaciłbym bez wahania. Dla porównania do tej pory w ciągu ostatnich dwóch lat już wydałem około 1000zł na wszelkiej maści porady ortopedyczne, beż żadnego rezultatu.
Moje pytanie Darku jest takie – co ta sesja zmieniła w Twoim patrzeniu na bieg? Czy okazało się, że wymieniasz wszystkie buty na inne? Chyba nie. Generalnie na pewno sesja wartościowa – na pewno bardziej dla początkujących tak jak dla mnie była sesja bikefittingu. Co do nagrywania kamerą cyfrową na bieżni i analizie slow to robią to też w każdym Sklepie Biegacza za darmo przed ew. wyborem butów na boso; można się też w butach przebiec na bieżni do woli; ja tam to robiłem; często nie da się idealnie dobrać fabrycznych butów bo np. lewa i prawa stopa różnią się minimalnie albo np jesteśmy gdzieś pośrodku stopy neutralnej i supinującej lub pronującej – w takich sytuacjach pozostaje po wykonaniu tych pomiarów, o których piszesz zrobienie wkładek na zamówienie korygujących nasze niedostatki – takie wkładki robi chociażby wspomniana firma VeloArt lub kupno gotowych wkładek korygujących jeśli jakieś nam odpowiadają. Czasem inna wkładka do lewego i inna do prawego buta. Wtedy koszty „butów” zdecydowanie rosną:(