O tym, że trzeba myć zęby wie prawie każdy, ale co możemy jeszcze zrobić, by mieć zdrowe zęby? Kilka wskazówek znajdziecie w tym artykule.
Co to jest próchnica? – to bakteryjna choroba zakaźna tkanek twardych zęba, objawiająca się demineralizacją substancji nieorganicznych i następnie rozkładem substancji organicznych. Czynnikiem wywołującym są kwasy wytworzone przez bakterie w płytce nazębnej spowodowane metabolizmem cukrów, będących dla bakterii sprzyjającą pożywką.
Aby doszło do rozwoju próchnicy muszą jednocześnie zaistnieć cztery czynniki:
| 1. | Bakterie – wywodzące się z grupy paciorkowców, w początkowej fazie osadzają się na powstającej płytce nazębnej. W wyniku metabolizowania cukrów powodują zakwaszenie środowiska, w którym bytują, co sprzyja demineralizacji szkliwa. |
| 2. | Cukry – to podstawowy składnik odżywczy bakterii znajdujący się w różnych pokarmach. Te, mające największe znaczenie w rozwoju próchnicy to głównie sacharoza i glukoza. Cukry obecne są niemalże w każdej odżywce przeznaczonej dla sportowca. Tempo metabolizmu bakterii powodujących próchnicę zależy od stężenia cukrów w ślinie – im wyższe stężenie, tym szybszy metabolizm bakterii. |
| 3. | Podatność zębów – to cecha indywidualna każdego z nas, zależy od predyspozycji genetycznych i warunków socjalnych w jakich żyjemy. Dostarczanie odpowiednich dawek wapnia i fluoru zmniejsza podatność na próchnicę zębów. |
| 4. | Czas – aby doszło do rozwoju próchnicy powyższe czynniki muszą działać odpowiednio długo. Nawet dieta bogata w cukry nie spowoduje próchnicy, jeżeli będziemy odpowiednio często i dokładnie oczyszczali zęby. Duże znaczenie w powstawaniu próchnicy ma ilość wytwarzanej śliny – ma ona właściwości bakteriobójcze, powoduje remineralizacje drobnych ubytków szkliwa i oczyszcza zęby z resztek pokarmowych. Odpowiednie nawadnianie organizmu ma wpływ na produkcję i wydzielanie śliny; należy pamiętać o tym, aby pić podczas i po treningach, gdyż ma to wpływ nie tylko na poziom sportowy, ale także na piękny i zdrowy uśmiech. |
Sposoby zapobiegania próchnicy:
| 1. | Należy szczotkować zęby pastą z zawartością fluoru co najmniej dwa razy dziennie, najlepiej rano po śniadaniu i przed położeniem się spać. Po myciu zębów warto skorzystać z płukanki zawierającej fluor – powoduje to zwiększenie efektywności mycia zębów. Do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych należy używać nici dentystycznych, które usuwają z nich resztki pokarmowe. Oprócz szczotkowania zębów warto również czyścić język, na którym gromadzą się duże ilości bakterii. Należy wymieniać szczoteczkę do zębów średnio co trzy miesiące, gdyż zużyta szczoteczka nie czyści zębów efektywnie. O technikę mycia zębów najlepiej zapytać dentystę podczas wizyty kontrolnej. W ciągu dnia, po posiłkach, można korzystać z gum do żucia, oczyszczają one powierzchnię zębów, usuwają resztki pokarmowe i zmniejszają kwasowość jamy ustnej.
|
||
| 2. | Należy regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne. Dentysta jest w stanie dużo wcześniej dostrzec zmiany próchnicowe przed wystąpieniem jakiejkolwiek objawy próchnicy albo jej powikłań. Jeżeli pojawią się poniższe objawy, należy jak najszybciej pojawić się w gabinecie dentystycznym: | ||
| a. | nadwrażliwość na wysokie i niskie temperatury, nadwrażliwość na słodki i kwaśny smak | ||
| b. | tkliwość przy szczotkowaniu zębów | ||
| c. | przykry zapach z ust | ||
| d. | wyczuwalne ubytki zębów | ||
| Sugeruję, aby wizyty kontrolne wyznaczać tak, aby jedna wizyta odbywała się w okresie przejściowym, po okresie startowym, w październiku lub listopadzie a druga wizyta przed okresem przygotowania specjalnego – w kwietniu lub maju. | |||
| 3. | Należy prawidłowo się odżywiać. Termin ten nie powinien być obcy żadnemu sportowcowi; ale co to tak naprawdę znaczy? To odpowiedni skład ilościowy i jakościowy pokarmu, zawierający odpowiednią ilość kalorii, witamin i mikroelementów, których niedobór może powodować większą podatność na próchnicę, a przez to na choroby ogólnoustrojowe. Najlepszym sposobem profilaktyki próchnicy jest ograniczanie ilości spożywanych cukrów, ale w przypadku triathlonistów jest to prawie niemożliwe. Niemal każde odżywki zawierają glukozę albo sacharozę, cukry, które maja duży wpływ na powstawanie próchnicy. Jeżeli zatem nie możemy ograniczyć ich spożywania, to możemy skrócić czas, w którym będą działały szkodliwie na zęby. Najlepiej po każdorazowym spożyciu cukrów umyć zęby, co będzie niestety szczególnie trudne podczas wielogodzinnych treningów rowerowych. Radzę zabierać ze sobą dodatkowy bidon z samą wodą i po każdym łyku odżywki popijać lub przepłukać usta wodą. | ||
Dbanie o zdrowy uśmiech to również dbanie o zdrowie całego organizmu, a tylko zdrowy organizm jest w stanie osiągnąć wyżyny doskonałości sportowej.
