XTERRA Triathlon to jeden z najbardziej znanych cross triathlonów na całym świecie. Na czym polega ten rodzaj zawodów? Jaka jest jego historia?
ZOBACZ TEŻ: Norseman z rekordową liczbą zgłoszeń
Cross triathlon to wyścig triathlonowy po tzw. bezdrożach. Bieg oraz etap rowerowy odbywają się zazwyczaj na nieutwardzonych, pagórkowatych szlakach. Ze względu na specyfikę startów zawodnicy nie ścigają się na rowerach szosowych a na rowerach górskich.
Inny Ironman
W połowie lat 90. kolarstwo górskie, biegi przełajowe oraz triathlon przeżywały rozkwit popularności. Pomysł na połączenie tych trzech dyscyplin przyszedł organizatorom XTERRA Triathlon do głowy… przypadkiem.
– Przez lata organizowaliśmy wyścigi rowerów górskich w Kualoa Ranch. W 1995 roku po jednym z naszych wyścigów grupa, która właśnie zakończyła bardzo błotnisty wyścig, postanowiła wykąpać się w oceanie. Jeden z chłopaków z naszej ekipy, powiedział do mnie: „Hej szefie, oni tam pływają. Moglibyśmy założyć jeden z tych Ironmanów, ale zamiast rowerów szosowych moglibyśmy to zrobić na rowerach górskich” – wspomina Dave Nicholas, współzałożyciel i dyrektor zarządzający XTERRA Triathlon Series.
W 1996 roku firma Team Unlimited wdrożyła plan w życie. Na hawajskiej wyspie Manui spotkało się 123 zawodników, aby uczestniczyć w pierwszym off-roadowym triathlonie. Wyścig nazwany został AquaTerra. Pierwsza edycja miała być wydarzeniem typowo komercyjnym. Zaproszona została telewizja, a nakręcony film, miał przyczynić się do wzrostu popularności wyspy.
Recepta na sukces
Wydarzenie przyciągnęło na Maui najlepszych triathlonistów i kolarzy górskich z całego świata. Na liście startowej znalazły się takie nazwiska jak Mike Pigg, Ned Overend, Michellie Jones, Scott Tinley, Shari Cain czy Mike Kloser.
Team Unlimited skonsultował z zawodnikami formułę, w jakiej odbywały się ówczesne triathlony. Większość z nich wskazywała, że wyścigi zazwyczaj wygrywają dobrzy biegacze. Organizatorzy przyjrzeli się różnym zawodom i wyliczyli procentowy skład wyścigu triathlonowego. Z ich kalkulacji wynikało, że około 12-15% triathlonu stanowi pływanie, 50% jazda na rowerze i 35-38% bieg. Założyciele XTERRA postanowili zmienić powszechnie przyjętą formułę.
– Ponieważ byliśmy blisko kolarzy górskich, chcieliśmy wyrównać pole gry nieco bardziej, więc zmieniliśmy [dystans], aby było to około 15% pływania, 60% lub więcej na rowerze górskim i tylko 25 procent na biegu. To była świetna mieszanka i działała od samego początku – mówi Dave Nicholas.
W ten sposób narodził się standardowy dystans mistrzowskiego wyścigu XTERRA. Składa się on z 1.5 km pływania, 30 km roweru oraz 10 km biegu. Zawody odbywają się na szlakach górskich, dlatego trudno jest określić dokładny dystans. Zawodnicy mogą wybrać też dystans krótki, składający się z 400 m pływania, 8 km roweru i 3 km biegu.
ZOBACZ TEŻ: Elita powalczy o wysokie nagrody w nowym sezonie pucharu świata Xterra
Światowa popularność
Inauguracyjny wyścig AquaTerra w 1996 roku w kategorii mężczyzn zdominował Jimmy Riccitello, wygrywając o ponad trzy minuty nad triathlonistą Mikiem Piggiem i legendą kolarstwa górskiego Nedem Overendem. Wśród kobiet, po zaciętej rywalizacji z Sharm Cain, na pierwszym miejscu podium stanęła Michellie Jones.
– Od razu mieliśmy dwa świetne wyścigi. Nie wiem, czy to było szczęście, czy zrobiliśmy wszystko dobrze. Prawdopodobnie było to szczęście, ale od tego momentu wszystko się zaczęło – wspomina Nicholas.
W następnych latach wyścig zmienił nazwę na XTTERA triathlon. Zawody pod tym szyldem rozgrywane są w ponad 100 lokalizacjach na całym świecie.
Impreza cieszy się ogromnym zainteresowaniem w świecie triathlonu. Seria przyciąga, nie tylko tysiące age-grouperów, lecz także olimpijczyków, czy mistrzów Ironman takich jak Flora Duffy, Conrad Stoltz, Javier Gomez, Eneko Llanos, Peter Reid czy Tim DeBoom.
Nowa formuła
Do 2022 flagową imprezą były mistrzostwa świata XTERRA, rozgrywane w miejscu ich narodzin, czyli na wyspie Manui. Jednak w ubiegłym roku, pierwszy raz od 25 lat, wydarzenie zmieniło swoją lokalizację.
1 października 2022 roku zawodnicy rywalizowali w Trentino we Włoszech. Organizatorzy podkreślali, że istotne jest dla nich promowanie XTERRA Triathlon na wszystkich kontynentach.
– Maui to nasze miejsce, gdzie wszystko się zaczęło. Na pewno tam wrócimy. Jesteśmy zawsze wdzięczni naszym gospodarzom, partnerom, załodze i sportowcom, którzy położyli podwaliny pod Xterra na Hawajach – mówi J-D Cousens, wiceprezes ds. operacyjnych i globalnego marketingu Xterra.
Na liście startowej XTERRA World Championship było ponad 800 zawodników z ponad 40 różnych narodowości. W biało-czerwonym stroju wystartowało dziewięciu zawodników.
Tegoroczna edycja mistrzostw świata XTERRA World Championship Trentino odbędzie się 23-34 września. Do mistrzostw świata zawodnicy zakwalifikować mogą się poprzez zawody Xterra World Tour. W harmonogramie na 2023 rok są łącznie 43 wyścigi w 22 państwach. W każdym z nich przyznawane będzie od 28 do 56 slotów na prestiżową imprezę.
ZOBACZ TEŻ: Polacy na podium XTERRA World Championship
