Jaka jest różnica pomiędzy IRONMAN a Ironman? Jaka jest historia tego dystansu? Jakie czasy osiągają zawodnicy Ironman? Oto tekst, który odpowiada na najważniejsze pytania o tym dystansie.
Ironman to jedne z najbardziej wymagających zawodów na świecie. Dystans, który wymaga wiele wysiłku, wzbudza ogromne zainteresowanie amatorów i profesjonalistów, którzy chcą sprawdzić się w zawodach, aby zostać „człowiekiem z żelaza”. Mogą to zrobić, startując w oficjalnych zawodach marki IRONMAN, ale także w jednym z setek wyścigów na dystansie Ironman. Na czym polega różnica? Co powinieneś wiedzieć o tym dystansie? Rozwiewamy wątpliwości.
Czym są zawody IRONMAN?
Wyścigi IRONMAN (pisane wielkimi literami) to grupa zawodów, które organizowane są przez World Triathlon Corporation (WTC) w dziesiątkach krajów na całym świecie. Tylko ta firma ma prawo do używania tej nazwy.
Najpopularniejszy i najbardziej prestiżowy jest pełny dystans, czyli 3,8 km pływania, 180 km roweru oraz 42 km biegu. WTC organizuje również wyścigi IRONMAN 70.3, gdzie zawodnicy płyną 1,9 km, 90 km na rowerze oraz biegną 21,1 km. Trzecim typem zawodów jest IRONMAN 5150. Nazwa ta pochodzi od sumy dodanych do siebie dystansów wyrażonych w kilometrach. Zawodnicy płyną 1,5 km, jadą na rowerze 40 km, a całość kończy 10 km biegu. Daje to łącznie 51,5 km.
Obecnie wyścigi marki odbywają się w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Europie, Azji, Oceanii oraz Afryce. Co roku odbywa się ponad 170 wyścigów na całym świecie. Rywalizują w nich dziesiątki tysięcy osób w różnym wieku. Charakterystyczne jest to, że zawodnik, który przekroczy linię mety, słyszy słowa „You are an Ironman”.
Najbardziej prestiżową imprezą IRONMAN są mistrzostwa świata na pełnym dystansie, które od 1978 do 2022 roku odbywały się w Konie na Hawajach. W 2023 roku mężczyźni wystartują w Nicei (Francja), a kobiety na Hawajach. W rywalizacji startują najlepsi profesjonaliści i age grouperzy na świecie, którzy wywalczyli wcześniej sloty (miejsca) w jednym z wielu oficjalnych wyścigów na całym świecie.
Dystanse Ironman
Ironman to także potoczna nazwa pełnego dystansu. Zawodnicy płyną 3,8 km, jadą 180 km na rowerze, a następnie biegną maratoński dystans 42,2 km. Zawody na pełnym dystansie odbywają się na całym świecie – również w Polsce. Jednymi z najbardziej znanych zawodów organizowanych na dystansie Ironman są wyścigi marki Challenge Family, a najbardziej znanym, wręcz legendarnym wyścigiem jest Challenge Roth.
W Polsce wyścig na tym dystansie jako pierwszy zorganizowany został przez Metalkas Ocean Lava Triathlon Polska w 2008 roku (wtedy znany po nazwą Triathlon Polska).
ZOBACZ TEŻ: Gdzie zrobić w Polsce dystans Ironmana?
Oprócz tego na całym świecie odbywają się także zawody na dystansie 1/2 Ironman (zwany również „połówką” oraz 70.3 od liczby mil, które muszą pokonać uczestnicy). W Polsce popularne są dystanse niestandardowe, czyli 1/4 Ironman (950 metrów pływania, 45 km roweru oraz 10,5 km biegu), a także 1/8 Ironman (475 metrów pływania, 22,5 km roweru oraz 5,2 km biegu).
Specjalnym dystansem są tzw. ultratriathlony, czyli przykładowo 2x, 5x Ironman, 10x IM oraz inne. Duża część tych zawodów organizowana jest przez IUTA.
ZOBACZ TEŻ: Dystanse w triathlonie – wszystko, co musisz wiedzieć
Ile czasu zajmuje ukończenie dystansu IM?
Czas ukończenia wyścigu Ironman zależny jest od wielu czynników, takich jak wiek zawodnika, warunki atmosferyczne, profil trasy (przewyższenia). Średni czas różni się dla płci oraz konkretnej grupy wiekowej.
Według szacunków MyTriWorld na podstawie wyników ponad 55.000 zawodników średni czas ukończenia dystansu Ironman to 12 godzin i 49 minut. Kobiety kończą Ironmana średnio w 13 godzin i 35 minut. Dla mężczyzn ten czas wynosi 12 godzin oraz 38 minut.
Średnio pływanie zajmuje 10% czasu (1 godzina i 19 minut), rower to 50% ogólnego czasu (6 godzin i 19 minut), a bieg to 38% (4 godziny i 54 minuty). Zawodnicy w strefie zmian spędzają średnio 17 minut, co daje 2% czasu na pokonanie całego dystansu.
Średnie czasy różnią się dla poszczególnych grup wiekowych. Przykładowo mężczyźni w grupie 25-29 lat kończą dystans średnio w około 12 godzin i 15 minut. W grupie M40-44 czas ten wynosi około 12 godzin i 30 minut, ale wzrasta do prawie 14 godzin dla grupy M60-64.
Każdy z wyścigów na dystansie Ironman (zarówno oficjalne marki IRONMAN, jak i wszystkie inne) mają tzw. cut-off time, czyli maksymalny dopuszczalny czas ukończenia wyścigu. Zwykle wynosi on 16 lub 17 godzin, ale organizatorzy zawodów stosują też limit poszczególnych części – pływania, roweru, biegu. Informacje te zawsze umieszczone są w regulaminie zawodów.
Rekordy dystansu
O ile w bieganiu wszystkie oficjalne rekordy świata muszą spełnić konkretne kryteria (certyfikacja trasy, określona liczba zawodników, testy antydopingowe), to w triathlonie nie ma czegoś takiego, pomimo że trasy potwierdzone są przez konkretne organizacje (np. World Triathlon).
Nie istnieje więc oficjalny rekord świata. W Księdze Rekordów Guinnesa może znaleźć wpis pod nazwą „najszybszy czas ukończenia triathlonu Ironman”. Rekordzistą jest Kristian Blummenfelt z czasem 7 godzin 21 minut i 12 sekund uzyskanym w 2021 roku podczas IRONMAN Cozumel. Rekordzistką pośród kobiet jest Laura Phillip, która podczas IRONMAN Hamburg uzyskała czas 8 godzin 18 minut i 20 sekund.
IRONMAN w Polsce – Gdynia, Poznań i Warszawa
Każde miasto organizujące zawody musi najpierw spełnić szereg wymogów. Są pośród nich między innymi bliskość lotniska i odpowiedni poziom obsługi zawodników. Gdynia spełniła te wymogi i to właśnie tam w 2015 roku odbył się pierwszy polski wyścig IRONMAN. Całość poprzedziły negocjacje trwające 2,5 roku.
Startowano na dystansie 70.3, a oprócz tej rywalizacji można było jeszcze wziąć udział w aquathlonie oraz wyścigu sprinterskim. Startowała ówczesna polska czołówka: Kacper Adam, Mikołaj Luft, Ewa Komander oraz Paulina Kotfica. Organizatorzy zadbali także, aby na imprezie pojawili się celebryci i aktorzy. Startowali między innymi aktorka Karolina Gorczyca, dziennikarz Maciej Dowbor, sportowiec Przemysław Miarczyński oraz aktor Kuba Wesołowski.
Aktualnie zawody IRONMAN odbywają się w Polsce w trzech miastach: Gdyni, Warszawie oraz Poznaniu. Jedynie w Gdyni od 2021 roku startować można w pełnym Ironman. Tam również dostępny jest wyścig na dystansie 70.3. W Warszawie i Poznaniu zawodnicy rywalizują na dystansie 70.3 oraz 5150.
