Czym właściwie jest doping? Jakie są substancje zabronione i gdzie szukać o nich informacji? Co to jest TUE? Oto niektóre z zagadnień, o których na kanale Akademii Triathlonu opowiadał dyrektor POLADA Michał Rynkowski.
ZOBACZ TEŻ: Robert Karaś i sprawa dopingu. Triathloniści komentują sytuację
Kilka dni temu pojawiły się informacje o wykryciu u Roberta Karasia substancji zakazanych. Chcąc edukować sportowców amatorów Akademia Triathlonu postanowiła porozmawiać z dyrektorem POLADY Michałem Rynkowskim o wielu aspektach dopingu i tym, jak poszukiwać wiedzy z nim związanej.
Gdzie szukać informacji o dopingu?
Czym w ogóle jest doping i jak należy go definiować? Pośród 12 naruszeń przepisów antydopingowych podstawowym jest „stwierdzenie obecności substancji zabronionej lub jej metabolitów i markerów w organizmie w próbce pobranej od sportowca”. Wszystkie te informacje zawarte są w Światowym Kodeksie Antydopingowy.
– Są też innego rodzaju naruszenia. Chociażby odmowa poddania się kontroli, unikanie tej kontroli, niepodawanie danych pobytowych, czy też posiadanie substancji lub metod zabronionych. Ten wachlarz jest szalenie szeroki. Z perspektywy amatorów chodzi o to, aby nie stosować i nie przyjmować substancji zakazanych – powiedział Rynkowski.
Najważniejszym źródłem informacji dla zawodnika powinna być Lista Substancji i Metod zabronionych, która co roku jest wydawana i aktualizowana przez Światową Organizację Antydopingową (WADA). Lista określa katalog substancji zabronionych w każdym czasie, zabronionych tylko i wyłącznie podczas zawodów sportowych i tych, które są zabronione w ramach uprawiania poszczególnych dyscyplin sportu.
Obejrzyj spotkanie na żywo z Michałem Rynkowskim prowadzone przez redaktor naczelną Akademii Triathlonu Olę Bodnar:
Ostrzeżenie przed suplementami diety
Dyrektor POLADA ostrzegł zawodników przed stosowaniem suplementów diety. Ich producenci nie deklarują pełnego składu na etykietach, a w środkach tych zdarzają się substancje zabronione. Agencja zaleca wstrzymanie się ze stosowaniem suplementów pochodzących ze Stanów Zjednoczonych, a także spalaczy tłuszczu, przedstartówek, boosterów testosteronu i pochodnych.
– To poważny problem dla zawodników. Powinni wystrzegać się stosowania preparatów, które są ryzykowne. My jako agencja zawsze jasno stwierdzamy, że nie sugerujemy stosowania preparatów pochodzących z USA. Zawodnicy nie powinni również stosować spalaczy tłuszczu i przedstartówek, bo one często zawierają substancje stymulujące. Wszelkie boostery testosteronu czy pochodnych, to preparaty określane przez producentów jako „naturalny skład”, ale w środku znajdują się syntetyczne sterydy anaboliczno-androgenne.
Przestrogą niech będzie sprawa tenisisty Kamila Majchrzaka. Zawodnik testował swoje preparaty przez organizację antydopingową. Wykazały, że w środkach występowała substancja zabroniona. Przepisy były jednak nieubłagane. Otrzymał karę 13 miesięcy zawieszenia, bo nie może dopuścić, aby substancja zabroniona znalazła się w jego organizmie.
Jakie konsekwencje grożą zawodnikom?
Rynkowski podkreślił też, że w antydopingu nie ma domniemania niewinności. Zawodnik odpowiada za to, co zostanie wykryte w pobranych od niego próbkach.
– Jest przyczyna i skutek. Mówimy tutaj o fakcie, który się pojawia (wykrycie substancji zabronionej), a następnie jest skutek, czyli podejrzenia naruszenia przepisów antydopingowych. To zawodnik musi przedstawiać dowody na to, jak substancja dostała się do organizmu i w jakim celu była podawana.
Sportowiec może otrzymać karę nawet 4 lat dyskwalifikacji, co zdaniem Rynkowskiego jest dotkliwą karą eliminującą go z cyklu olimpijskiego. W przypadku amatorów może wyglądać to następująco:
– Obowiązują ich takie przepisy, jakie obowiązują ich podczas zawodów. Wiele zależy od organizatora. W przypadku np. biegów masowych, jeżeli nie mówimy o zawodnikach licencjonowanych, zazwyczaj karą jest unieważnienie wyniku uzyskanego przez sportowca. Mogą to być również inne konsekwencje: czasowy lub dożywotni zakaz udziału w imprezach, które organizowane są przez konkretną osobę lub osoby.
Rynkowski dodał, że zawodnik wyczynowy otrzymuje karę bezwzględnej dyskwalifikacji, która jednak rozciąga się na inne dyscypliny sportu uznawane przez MKOL oraz różne role, które może pełnić zawodnik. Chodzi o funkcję trenera, masażysty, członka zarządu i inne. Naruszenie zasad antydopingowych oznacza totalną sportową banicję zawodnika.
Szef POLADA podkreślił, że triathlon jest dość specyficzny. Zdarza się, że zawodnicy muszą wykupić jednodniową licencję Polskiego Związku Triathlonu. W tym momencie stają się sportowcami wyczynowymi w całym tego słowa znaczeniu, nawet jeżeli faktycznie nimi nie są. Przykładem jest sytuacja Magdy Ciołczyk, która została mistrzynią Polski, ale otrzymała 3 lata dyskwalifikacji. Nie możemy więc tak wyraźnie dzielić amatorów. Konsekwencje stosowania dopingu w postaci dyskwalifikacji mogą dotyczyć każdego.
– Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że może stać się podmiotem kontroli antydopingowej. Obowiązują go takie przepisy jak wyczynowców.
ZOBACZ TEŻ: Znamy wynik rozprawy antydopingowej Magdaleny Ciołczyk
Czym jest TUE?
Podczas rozmowy Rynkowski wyjaśnił również, czym jest Wyłączenie dla Celów Terapeutycznych (TUE – Therapeutic Use Exemption), które umożliwia zawodnikowi wymagającemu leczenie stosowania substancji lub metody zabronionej. POLADA ma do czynienia głównie z TUE dotyczącymi kortykosteroidów, które stosowane są w leczeniu kontuzji (tzw. blokady stawowe). Przed zastosowaniem takich środków zawodnicy powinni wypełnić wniosek o możliwość stosowania takich substancji.
Nie wystarczy jednak samo wypełnienie wniosku przez lekarza zawodnika. Taki wniosek jest rozpatrywany przez specjalny komitet, który podejmuje decyzję. TUE udzielane jest na określony czas lub dawki.
Co w przypadku, kiedy lekarz zawodnika przepisze mu np. środki na alergię. Czy zawodnik musi sprawdzić obecność leku na liście substancji zakazanych? Lekarz pierwszego kontaktu może nie mieć odpowiedniej sportowej wiedzy. W tej sytuacji Rynkowski poleca skorzystanie z Antydopingowego Pogotowia Informacyjnego (numer 695 367 464), gdzie można dowiedzieć się, jakie substancje zabronione, a jakie dozwolone przy leczeniu. Warto też jednak sprawdzić bazę leków na stronie POLADY.
