Mistrzostwa świata na Hawajach to ponad cztery dekady triathlonowej tradycji. Jednak każdego roku Wielka Wyspa zaskakuje czymś innym.
ZOBACZ TEŻ: Triathlon kiedyś a dziś, czyli jak to wyglądało 40 lat temu? „To jak porównywanie Trabanta i Mercedesa”
Historia mistrzostw świata
Historia mistrzostw świata na Hawajach zaczyna się w 1977 roku. Wtedy komandor John Collins wraz ze swoją małżonką Judy wpadli na pomysł zorganizowania zawodów, które połączą trzy wymagające wyścigi – maraton pływacki Waikiki Roughwater o długości 3,8 km, wyścig kolarski wokół Oahu (180 kilometrów) oraz maraton biegowy w Honolulu (42,2 km).
Collins opracował prosty plan zawodów, który dał podwaliny pod najważniejsze triathlonowe wydarzenie wszech czasów. Grupa 15 śmiałków stanęła na linii startu w lutym 1978 roku mając do pokonania Hawaiian Iron Man Triathlon.
Pierwszym zwycięzcą wyścigu został Gordon Haller, który na metę przybiegł w czasie 11:46:40. Pierwszą kobietą, która przekroczyła linię mety, była Lyn Lemaire (czas 12:55:38). Zwycięzcy uzyskali tytuł Iron Man oraz Iron Woman.
Po trzech latach zawody przeniosły się z O’ahu do Big Island (Kona), gdzie rozgrywane są do dzisiaj. Popularność rosła w ogromnym tempie. Stało się tak poniekąd dzięki telewizji i prasie, które informowały o zawodach dla ludzi z żelaza. Legendę Hawajów budowały takie wydarzenia jak Iron War czy czołgająca się do mety Julie Moss.
Zmiana lokalizacji – koniec magii Hawajów?
Przez ponad cztery dekady Hawaje budowały swoją triathlonową legendę. Zawody IRONMAN przyciągają co roku tysiące amatorów z całego świata oraz najlepszych zawodników PRO, rywalizujących o tytuł mistrza oraz mistrzyni świata.
W 2023 roku doszło jednak do zmiany, która podzieliła triathlonowe środowisko. Mistrzostwa świata IRONMAN podzielono na dwie lokalizacje. Pierwszą z nich zostały Hawaje, druga wybierana ma być w systemie rotacyjnym. W 2024 oraz 2025 roku wybór padł na Niceę.
Powodem rezygnacji z dwudniowego formatu imprezy było wspólne porozumienie IRONMAN i władz Hawajów, w którego drodze doszli do wniosku, że dwa dni wyścigów, „nie leżą obecnie w interesie lokalnej społeczności”.
Od czasu podziału nie milknie dyskusja między zwolennikami tej decyzji, a tymi, którzy doszukują się w niej „końca magii Hawajów”, komercjalizacji i sposobu na biznes.
ZOBACZ TEŻ: Historia, atmosfera i… komercjalizacja? Czy Kona dalej jest mekką triathlonu?
Król i królowa Kony
Mistrzostwa IRONMAN na Hawajach to nie tylko najbardziej kultowy triathlon na całym świecie, lecz także jeden z najbardziej wymagających wyścigów. Ustalane tam rekordy potrafią pozostać niezmienione przez wiele lat. Wszystko za sprawą wymagającej trasy, klimatu oraz niezwykle mocnej konkurencji.
Rekordy długiego dystansu zawodów mistrzostw świata IRONMAN na Hawajach należą do Norwega Gustava Idena i Brytyjki Lucy Charles-Barclay.
Iden wygrał zawody na Wielkiej Wyspie i ustanowił nowy rekord trasy w 2022 roku podczas swojego debiutu na Hawajach! Norweg przekroczył wtedy linię mety z czasem 7:40:24, pokonując Sama Laidlowa i Kristiana Blummenfelta. Podczas wyścigu Gustav Iden uzyskał czas 48:23 na 3,8 km pływania, 4:11:06 na 180 km roweru i 2:36:15 na maratonie.
Wśród kobiet nową rekordzistką trasy mistrzostw świata w 2023 roku została Charles-Barclay. Triathlonistka poprawiła rekord Danieli Ryf (8:26:16) z 2018 roku o blisko dwie minuty, kończąc zawody w 8:24:31. Zawodniczka została pierwszą w historii kobietą, która znajdowała się na pozycji liderki od samego początku do końca wyścigu. Barclay znana ze świetnego pływania przepłynęła 3.8 km w 49:36. Na rowerze uzyskała czas 4:32:29, a maraton ukończyła w 2:57:38
Najszybszym Polskim triathlonistą na Hawajach jest Robert Wilkowiecki, który w 2022 roku z czasem 8:45:18 zajął 39. miejsce.
(Nie)zwykłe Hawaje
Hawaje niezmiennie pozostają źródłem inspirujących historii. Jej wyjątkowymi bohaterami są m.in. Adrienne Bunn i Super Sam – pierwsi zawodnicy z autyzmem startujący na mistrzostwach świata. Swoją historię na kartach Wielkiej Wyspy zapisał również Chris Nikic, który ukończył zawody w Konie jako pierwsza osoba z zespołem Downa.
Nie brakuje też entuzjastów udziwnień i nowych wyzwań. Co roku zawodnicy zaskakują swoją zawziętością, kreatywnością i pomysłowością.
ZOBACZ TEŻ: Mistrzostwa Świata IRONMAN Kona na MTB? Tak, to możliwe
A jeśli o pomysłowość chodzi, będąc na Hawajach nie powinien dziwić też tłum biegaczy przemierzających ulice w… samych majtkach. Wszystko to w ramach Underpants Run – biegu charytatywnego, którego początki sięgają końca lat 80.
Nie tylko triathlonem Hawaje żyją…
Hawaje słyną z kawy. Ziarna z wyspy nazywanej Perłą Pacyfiku są jednymi z najbardziej aromatycznych i docenianych przez baristów oraz kawoszy na całym świecie. Hawajczycy prowadzą około ośmiuset gospodarstw rolnych, uprawiając kawę na czterdziestu różnych wyspach.
Tuż po październikowych mistrzostwach świata w triathlonie na Hawajach odbywa się jeszcze jedna ważna impreza – Festiwal Kawy. W listopadzie na wybrzeżu Kony mieszkańcy świętują podczas imprezy, a jedną z najbardziej charakterystycznych form rozrywki jest tzw. cupping – próbuje się kawy z zamkniętymi oczami, odgadując jej aromat poprzez zmysły smaku i węchu.
Dlatego, jeśli podczas długiego rozjazdu na rowerze zabraknie ci sił, wpadnij do lokalnej kawiarni i powiedz: „Aloha! Kope ʻoluʻolu!” („Cześć! Poproszę kawę”). A jeśli chcesz poznać więcej ciekawostek dotyczących wyspy – przeczytaj nasz tekst!
