Czym jest skręcenie kostki? Jak je rozpoznać? Udać się do fizjoterapeuty czy lekarza? Po jakim czasie można wrócić do aktywności fizycznej?
ZOBACZ TEŻ: Ile powinieneś ważyć w dniu startu? Mniej znaczy lepiej?
Badania wskazują, że skręcenie kostki dotyka prawie 25% sportowców. O tym, jak skutecznie leczyć tę kontuzję opowiedzieli ortopeda Michał Kostro i fizjoterapeuta Maciej Kokosza.
Skręcenie kostki – jak je rozpoznać?
Jak podkreśla ortopeda Michał Kostro, skręcenie stawu skokowego często może być mylone ze zwichnięciem. Skręcenie stawu skokowego jest to nadmierny ruch w stawie powodujący uraz więzadeł oraz uszkodzenie torebki stawowej. Wyróżniamy 3 stopnie: naciągnięcie, częściowe zerwanie oraz całkowite zerwanie.
Rozpoznanie odbywa się na podstawie wywiadu, głównie mechanizmu, w jakim doszło do urazu oraz badaniu i charakterystycznych objawach. Konieczne jest również wykluczenie złamań kończyny, dlatego tak istotne jest, skonsultowanie się z lekarzem, który może skierować nas na RTG i USG stawu skokowego lub stopy.
– Najczęściej dochodzi do skręcenia bocznego, gdy podeszwa stopy wykręca się do wewnątrz, zatem dolegliwości będą obecne po stronie kostki bocznej. Objawy uzależnione są od stopnia uszkodzenia. Najczęstsze to ból, obrzęk, krwiak, niestabilność stawu – mówi Michał Kostro.
Szybsza regeneracja po kontuzji
Postępowanie w pierwszych dniach po urazie ma duży wpływ na przyspieszenie regeneracji uszkodzonych tkanek. Uzależnione jest od stopnia urazu i dostosowywane indywidualnie do pacjenta.
– Są różne schematy i protokoły zalecane w pierwszych dniach po kontuzji. Jednym z nich jest schemat PRICEM, który dotyczy głównie I stopnia urazu: protection – zabezpieczenie przed ponownym urazem, rest – odciążanie kończyny, ice – zimne okłady z lodem, compresion – stosowanie delikatnego ucisku, elevation – elewacja kończyny w spoczynku, medication – leki przeciwbólowe / przeciwzapalne. Wszystkie te elementy mają za zadanie ograniczać stan zapalny i zmniejszać obrzęk. W miarę ustawania dolegliwości bólowych zalecane jest wdrażanie czynnego ruchu w stawie do granicy bólu. Najcięższe urazy mogą wymagać leczenia operacyjnego – tłumaczy Kostro.
Niezbędnym czynnikiem, prowadzącym do przywrócenia sprawności stawu skokowego jest rehabilitacja, która powinna bazować na współpracy lekarza, fizjoterapeuty i pacjenta.
– Każde skręcenie powinno kończyć się wizytą u fizjoterapeuty, ponieważ każde skręcenie ma swoje powikłania w górnej części nogi – od piszczeli po tylną część uda, aż do samego pośladka. Nie jest ważny stopień skręcenia, dobrze jest skonsultować się z fizjoterapeutą, który sprawdzi, jaka jest sytuacja z mięśniem strzałkowym, dwugłowym i aktywnością pośladków – podkreśla fizjoterapeuta Maciej Kokosza.
ZOBACZ TEŻ: Jak dbać o obuwie treningowe?
Konsekwencje zaniedbania skręcenia kostki
Jak zaznacza Maciej Kokosza, skupienie się na rehabilitacji jest niezwykle ważne w powrocie do pełnej sprawności. Brak odpowiednio przeprowadzonej rehabilitacji może spowodować szereg powikłań nie tylko samej stopy, lecz także górnej części nogi.
– Brak rehabilitacji może poskutkować bólami nie tylko w stopie, ale również w górnej części nogi np. tylnej części uda, lub przedniej części piszczeli. Dlatego tak istotne jest to, aby fizjoterapeuta nie skupiał się tylko na stawie skokowym – podkreśla Kokosza.
Głównym powikłaniem po zaniedbaniu leczenia jest niestabilność stawu skokowego, w którym rozważne jest leczenie operacyjne. Jak podkreśla Kostro, deficyt ruchomości w stawie, nieprawidłowa praca mięśni, może skutkować zaburzeniem biomechaniki całego układu mięśniowo-szkieletowego, co może prowadzić do poważniejszych kontuzji innych stawów.
Jak mówi Maciej Kokosza, poprzednie skręcenie jest na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o czynnik ponownego skręcenia kostki. Dlatego tak istotne jest nie tylko wprowadzenie odpowiednich ćwiczeń, które pozwolą zminimalizować ryzyko ponownej kontuzji, lecz także zdiagnozowanie problemu i zrozumienie, dlaczego doznaliśmy kontuzji. Jeśli skręcenie powiela się, jest to znak, że problem może być wynikiem niewyleczonej wcześniej kontuzji.
Triathloniści powinni skupić się również na poprawnej technice biegowej. Odpowiednia praca w tym zakresie zmniejsza prawdopodobieństwo skręcenia stawu skokowego.
Powrót do treningów
Michał Kostro zaznacza: powrót do pełnej intensywności treningów triathlonowych jest możliwy po całkowitym wyleczeniu kontuzji. Zależny jest od stopnia urazu i oceniany indywidualnie dla pacjenta. Czas powrotu do sprawności może trwać od 2 do 6 tygodni. Powrót do pełnej intensywności nawet do kilku miesięcy.
– W pierwszych dniach po urazie warto całkowicie odstąpić od aktywności fizycznej (szczególnie jeśli chodzi o triathlonistów). Stopniowo, pod okiem fizjoterapeuty, wdrażane są ćwiczenia wzmacniające mięśnie, które stabilizują staw skokowy. Rower stacjonarny może pomóc w odbudowie i wzmocnieniu mięśni. Pływanie w trakcie rehabilitacji po skręceniu stawu skokowego nie jest zalecane. Ruchy stopy podczas pływania powodują pogłębianie niestabilności stawu i mogą opóźnić powrót do pełnej sprawności, a nawet brak całkowitego wyleczenia. W kolejnych etapach rehabilitacji dopuszczone jest pływanie z wyłączeniem nóg (z deską między nogami).
ZOBACZ TEŻ: Buty rowerowe i biegowe do triathlonu – rozwiązania ułatwiające życie
